Kolegiata św. Wawrzyńca Męczennika

 Parafia w Wojniczu powstała przypuszczalnie już w końcu XI w., w 1465 r. bp Jan Lutek z Brzezia wyniósł tutejsze probostwo do godności prepozytury. Z czasem kościół wojnicki podniesiony został do rangi kolegiaty, co potwierdził synod diecezji krakowskiej z 1621 r. Przy kolegiacie działała Kapituła Kolegiacka. Zniesienie Kapituły nastąpiło w 1786 r. na skutek decyzji władz austriackich.

Dekretem z dnia 9 sierpnia 2014 r. Biskup Tarnowski Andrzej Jeż przywrócił kościołowi parafialnemu w Wojniczu tytuł kolegiaty i erygował przy nim Kapitułę Kolegiacką pw. św. Wawrzyńca Męczennika.

Pierwotny kościół w Wojniczu wzmiankowany był w latach 1325-27. Obecny w najstarszych partiach wzniesiony został około połowy XV w., przypuszczalnie z inicjatywy ks. Jana z Pniowa, archidiakona krakowskiego i proboszcza wojnickiego.

Zniszczony przez pożar w 1772 r., następnie odbudowany i przekształcony do 1773 r. staraniem ks. Jana Duwala. Konsekracji świątyni po odbudowie dokonał 20 V 1773 r. biskup krakowski Ignacy Kajetan Sołtyk. W 1914 r. kościół ponownie uszkodzony, tym razem na skutek działań wojennych, odbudowany do 1920 r.

W 1930 r. powiększony został o nawy boczne oraz zakrystię od południa według projektu Zdzisława Mączeńskiego. W latach 1958-60 dobudowana została od frontu niska wieża według projektu Antoniego Mazura. W latach 1997-2001 została podwyższona i nakryta nowym hełmem według projektu architekta Otto Schiera.

W latach 1757-81 prepozytem Kapituły i proboszczem kolegiaty wojnickiej był  ks. Jan Duwal, późniejszy oficjał generalny i bp nominat tarnowski.

Kościół w najstarszych partiach gotycki, w nowszych barokowy i pseudobarokowy. Murowany z kamienia i cegły, otynkowany.

Korpus pierwotnie jednonawowy, obecnie trójnawowy, pięcioprzęsłowy, bazylikowy z czteroprzęsłowym trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Przy nawie głównej od północy i południa znajdują się dwie kaplice a od zachodu wieża z przedsionkiem w przyziemiu, czworoboczna, o czterech kondygnacjach, nakryta pseudobarokowym hełmem baniastym o podwójnej latarni.

Do prezbiterium od północy przylega dawna zakrystia ze skarbcem. Obecnie, po pracach konserwatorskich w 2012 r., mieści się tutaj zakrystia.

Obok kolegiaty znajduje się dzwonnica z XVI w. O wartości zabytkowej dzwonnicy stanowi nie tylko fakt, że jest to konstrukcja drewniana pokryta czterospadowym dachem z gontów. Jest to przede wszystkim zabytek budownictwa średniowiecznego. Dzwonnica ma bowiem konstrukcję opartą o słup, zwany królem i cały system belkowań bez użycia gwoździ, z nadwieszoną izbicą i dachem namiotowym.

 

Powered by WordPress | Designed by Gifts Thanks to Geschenke, Werbegeschenke and Promotional Products